ارزیابی تطبیقی شاخص‌های کیفیت زندگی در محلات مسکونی (مطالعۀ موردی: شهر کامیاران)

کیفیت زندگی یا کیفیت زیست، مفهومی پویا و چندبعدی است که ناظر بر همۀ جنبه‌های عینی و غیرعینی زندگی است. از نخستین روزگار تاریخ تا به امروز، ابناء بشر همواره در تکاپوی ساختن زندگی متعالی و مطلوب خود بوده‌اند. گذار از گیرودار تاریخ و زمان، تا به امروز، این بوده است که چگونه می‌توان زندگی مطلوب و آرمانی ساخت و آیا اساساً راهی برای کشف و شناسایی آن وجود دارد؟! نکتۀ درخور ‌تأمل در بررسی کیفیت زندگی این است که احساس رضایتمندی یا خوشبختی و نمود عینی آن به شکل توسعۀ گسترده و همه‌جانبه باید وجود داشته باشد. به‌عبارتی، توسعه و کیفیت مطلوب باید قابل دیدن، قابل ‌اندازه‌گیری و قابل قیاس باشد.آنچه در این مقاله به آن پرداخته می‌شود، شناخت دقیق مفهوم کیفیت زندگی و سنجش میزان رضایتمندی شهروندان از این مقوله در محلات شهر کامیاران است. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش توصیفی‌تحلیلی است. روش گردآوری داده‌ها ابتدا به‌صورت کتابخانه­ای و اسنادی بود و بعد از طراحی پرسش‌نامه و محاسبۀ جامعۀ آماری از طریق فرمول کوکران، 381 پرسش‌نامه پیش‌بینی و از طریق پیمایشی تکمیل شد. سپس در فرایند تحلیل از تکنیک وایکور به‌منظور تعیین سلسله‌مراتب کیفیت زندگی محلات استفاده ‌شده است. نتایج نشان می­دهد بین ابعاد مطالعه‌شده، بعد اجتماعی با گویۀ بافت اجتماعی منسجم و ریشه‌دار دارای بیشترین اهمیت است و محلات پیرمحمد 1 و پیرمحمد 2، به‌ترتیب با مقادیر 06212/0=1Qو 08303/0=2Q،از محلات مرکزی شهر، به‌عنوان برترین محلات انتخاب شدند. بدیهی است در انتخاب این محلات، عواملی همچون مرکز ثقل توسعۀ شهر، دسترسی آسان، تمرکز فعالیت‌های اقتصادی، وجود بازار، بافت سنتی و تاریخی، دسترسی و برخورداری از اماکن مذهبی، توپوگرافی و وجود مناظر دیدنی و مشرف ‌به شهر و سرمایۀ اجتماعی مناسب دخیل بوده‌اند. محلۀ شهرک بعثت با فازهای3،2،1، علی‌رغم برخورداری در ابعاد اقتصادی و کالبدی، در مرتبۀ آخر رضایتمندی قرار گرفتند.